Szamotuły, dziś niewielkie miasto. Stolica powiatu szamotulskiego. Dawno temu ważny ośrodek przemysłowy. Miasto, które szczyciło się swymi mieszkańcami. Pochodzi stąd Wacław z Szamotuł, Grzegorz Snopek, Wojciech Krypa, czy Małgorzata Braunek.

Cudze chwalicie….

Zachwycamy się często obcymi krajami, pięknymi miastami i ich historią, a nie doceniamy najbliższego otoczenia i jego historii. Być może nie rozgrywały się tu żadne dramaty, znaczące dla świata wydarzenia, ale jednak Szamotuły mają się czym i kim poszczycić. Miasto to i jego historia jest warta odwiedzin. Do dziś przetrwała kolegiata, w której podziwiać można dzieła wybitnych twórców, jak Canavassi, czy bracia Swach, płytę nagrobną stworzoną w warsztacie Vischerów w Norymberdze. Interesująca jest też, mająca już kilkaset lat wieczna lampa. Warty poznania jest też zamek rodu Górków- wojewodów wielkopolskich i legenda czarnej księżniczki. Zainteresowany? No to zaczynamy.

Szamotuły i ich historia

Szamotuły leżą nad rzeczą Samą, 35 km. od Poznania. Miasto założone przez ród Świdwów Szamotulskich. Pierwsza wzmianka pochodzi już z XIII wieku. Osada założona za czasów Przemysła I, on też nadał miastu ważny przywilej odbywania targów.

W XIV wieku miasto uzyskało nie tylko prawo targu, ale też prawa miejskie i herb. Kolejni królowie, jak Władysław Jagiełło potwierdzali przywileje nadane miastu. Herb został miastu nadany za czasów Kazimierza Jagiellończyka. Przedstawia głowę królewską w koronie i 2 kamienie.

Dołki pokutne

W kolejnych latach miasto się rozrastało, w XV wieku otoczone było murami, było ważnym ośrodkiem handlowym. W tym czasie, za panowania na tych ziemiach rodu Szamotulskich powstała też murowana świątynia – kolegiata, kościół w stylu gotyckim, przebudowana później za czasów Górków i z tego okresu znamy ją do dziś. Zanim zaproszę Was do środka kościoła warto rozejrzeć się dookoła. Na murach kościelnych zobaczyć można ponad 200 wydłubanych dziur. Często ludzie pytają skąd się one wzięły. Wyjaśnień jest kilka. Jedno z nich mówi, że w dawnych czasach ludzie uważali, że tak zwana mączka ceglana, wydłubana z murów kościelnych jest lekarstwem. Stąd ją wydłubywali, by uzdrowić członka rodziny, bądź zwierzaka. Drugie wyjaśnienie jest zabawne. Według legendy gdy chłopcy mamili dziewczęta, przyrzekali małżeństwo, a potem z obietnicy nie chcieli się wywiązać, to takie dziury musieli wykonać w ramach pokuty. Do tego celu nie służyły im żadne łyżeczki, a to czym grzeszyli.

We wnętrzu świątyni również jest wiele ciekawych obiektów, ale o nich opowiem Wam następnym razem.

Znani Szamotulanie

Z Szamotuł pochodzą między innymi Wacław z Szamotuł – wybitny kompozytor doby odrodzenia. Niestety, nie pozostało do dziś wiele z jego dorobku.

Grzegorz Snopek – student, a z czasem rektor Uniwersytetu Jagielońskiego. Ufundował 2 stypendia naukowe na UJ dla niezamożnej młodzieży z Szamotuł okolic. .

Albert Krypa również był absolwentem Uniwersytetu Jagielońskiego, następnie tam wykładał astrologię, astronomię i geografię. Był też, o czym mało kto wie, nauczycielem Mikołaja Kopernika.

Jan Paterak student, a później również profesor Uniwersytetu Jagielońskiego. Wykładał poetykę i filozofię. Był autorem Kazań o Marii Pannie Czystej -dziś uznawany za zabytek języka polskiego. Dzieło pochodzi z XV w.

Z czasów nam dużo bliższych z Szamotuł pochodzi Małgorzata Braunek, znana aktorka między innymi z serii “Dom nad Rozlewiskiem”. Była to ekranizacja znanej serii Małgorzaty Kalicińskiej.

k

1 thought on “Serce powiatu – Szamotuły”

  1. Pingback: Kolegiata szamotulska - Dwór Komorowo

Comments are closed.